Başak Nur GÖKÇAM
Türkiye’nin restoran girdilerinde maliyet %800 arttı. Hesaplara yansıyan bu artış, bahşişleri bıçak gibi kesti. 4 kişiye 10 bin lira hesap ödeyen müşteri, bahşişten kısınca, garsonun geliri, kendini geçindirmeye yetmiyor diyen Turizm Restoran Yatırımcıları ve Gastroekonomi İşletmeleri Derneği (TURYİD) Yönetim Kurulu Başkanı Kaya Demirer, “Türkiye genelindeki 200 bin işletmenin yalnızca yüzde 1-2’sinde servis ücreti isteniyor.
Yani 2 bini geçmez. Hesapların artması karşılığında, Türkiye’de genel teamül gören yüzde 10’luk servis ücreti, müşterinin cebinde yok veya harcamak istemiyor. Türkiye Cumhuriyeti’nin en büyük parası 200 TL bu da 6-7 dolara tekabül ediyor.
Eskiden verilen maaş kadar ilave edilen bahşiş ücretiyle geçinmek mümkündü. Bahşiş kesilince %10 olan gelir, yüzde 2’ye düştü ve biz çalıştıracak adam bulamaz olduk” dedi.Bu soruna ilişkin ilgili bakanlıklarla yaklaşık 3 yıldır görüşmelerin devam ettiğini söyleyen Kaya Demirer, “Çalışan arkadaşlara ek gelir elde etmesi için servis ücretini kredi kartından almak üzere yüzde 10-12 gibi yüzdesel olarak belirleyelim. Benim görüşüm bunun yüzde 15’ten olması yönünde.
Bunun yarısını devlete vergi ödeyelim, kalan yarısı da hiç değilse %5 olsun. Nakitle tahsil edemediğimiz ekonomiyi, gerçeğe çevirelim ve kredi kartıyla bahşiş toplayalım. Bu sayede görülmeyen ekonomiyi, ekonomimize kazandırmış olalım. Müşteri mecburi değil, gönüllü ödemiş olsun. Bizim de yasal dayanağımız olsun” diye konuştu.
“Şirket yemeğine ödenen servis ücreti vergilendirilebilir”
Konuya ilişkin örneklendirmede bulunan Sunset Grill&Bar Kurucusu Barış Tansever, “Bu uygulama ile örneğin bir şirket yemeğinde 80 bin TL hesap geldiğinde, 8 bin TL bahşiş ödenmesi gerekecek. CEO’nun bu parayı yanında taşıdığında veya ödediğinde, şirketten bu parayı ertesi gün veya günlerde alması gerekecek.
Bunu neden belgelendiremesin? İşte Sunset bu nedenle servis ücreti için yüzde yazmaya başladı. Bu para eğer çıkamıyorsa, çıksın ve personelimizin cebine az para girmesin diye. Ben, bu oranın Türkiye’de serbest bırakılması gerektiğini düşünüyorum. İsteyen istediği kadar bir oran belirleyebilsin. İşletme bu oranın yüzde 10’unu alacak. Yani 800’ünü. 7 bin 200 ise direkt garsona gidecek” ifadelerini kullandı.
4. Global GastroEkonomi Zirvesi başlıyor
Gastronominin ekonomisinin her geçen gün büyüdüğünü belirten TURYİD Zirve Komitesi Başkanı Ebru Koralı, “TURYİD, 23 Mayıs’ta Atatürk Kültür Merkezi’nde bir araya gelerek, gastronominin ekonomiyle buluşmasına ilişkin konferans, gösterim ve etkinliklerle farklı bakış açılarını ve deneyimlerini katılımcılarla paylaşacak. 23 Mayıs’ta Atatürk Kültür Merkezi’nde kalkınmanın kaldıracı olan gastronomi ve ekonomi, dünyada ilk kez yan yana gelerek 4. Global GastroEkonomi Zirvesi’nde ele alınacak” bilgisini verdi.
İlber Ortaylı’dan Tanzimat’tan günümüze yemek kültürü
AKM’nin kapılarını ilk kez gastronomi dünyasına açacağını belirten Koralı, “Etkinlikte, gastronomi ile sanatın farklı alanları buluşacak, gastronominin bilinen katmanlarının dışında yemeğin felsefe, deneysel psikoloji, müzik, sinema ve çağdaş sanatla olan bağlantısına dokunacak. Etkinlikte ayrıca Prof. İlber Ortaylı “Tanzimattan Günümüze Yemek Kültürümüzü”, ünlü deneysel psikolog Profesör Charles Spence duyusal deneyimlerin gastronomi ve ekonomi arasındaki etkileşimini, ünlü edebiyat yazarı Nedim Gürsel İstanbul-Paris ekseninde “café literal”ler üzerinden edebiyat ve gastronomi ilişkisini sunulacak. Etkinliğe katılım göstermek isteyenler 1 Mayıs’ta satışa çıkacak biletleri Biletino’dan temin edebilecekler” bilgisini verdi.
